KAZAKİSTAN’DA UYGUR TÜRKÇESİ İLE YAYIN YAPAN YENİ BİR TV.KANALI FAALİYETE GEÇTİ

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (UYHAM)

Kazakistan’da yaşayan bu ülke vatandaşı Uygur Türkleri tarafından Uygur Türkçesi ile yayın yapan bir Tv.kanalının yayına başladığı bildirildi.

Özgür Asya radyosuna açıklamalarda bulunan Kazakistan Uygurları adı ile yayın hayatına başlayan Tv.kanalının kurucularından Şahinze Abdiminova şöyle konuştu ; ” Uygur dilinin genç nesillerimize da öğretilmesi ve bu ana dilin yaşatılması için Kazakistan Uygurları adındaki bu Tv.kanalını kurduk.Şu anda 6 eleman ile bu işe başladık. Uygur Sahavetçilerimizden Ramil Azizov ile Alişir Halilov kamera alarak biz konuda bize büyük yardımda bulundular.Dünya’da olup bitenleri Uygurca ile halkımıza duyuracağız ve bu yolla Uygur dilinin yaşatılması ve gelişmesi için katkıda bulunacağız.Ayrıca, Uygurların dili edebiyatı,kültür ve sanatı ile diğer milli özelliklerimizi Kazakistan’a ve dünyaya tanıtmayı hedefliyoruz. ” şeklinde konuştu.

Bu konuda Kazakistan Uygurları Tv.kanalının yayına başlaması ile ilgili olarak konuşan Kazakistan Uygurları Etno-Kültürel Merkezi Yiğitbaşılar Konseyi Başkanı Yarmuhammed Kebirov şunları ifade etti ; ” Günümüzde televizyon yayınları her ulusun hayatında çok önemli bir yere sahiptir. Daha önce bir Merkeze olarak uydu üzerinden yayın yapacak böyle bir kanal açmak için çok uğraştık.Ama maalesef bunu başaramadık.Bu kanalın yayına başlamasını candan kutluyorum.” şeklinde konuştu.

Daha önce kurulan Şebnem Tv.kanalı de Uygurca yayınları yapmakte iken.Çinvirüsü salgını sebebiyle yayın süresini azalttığı bildirildi.

Bilindiği üzere Sovyetler zamanında 1984 yılında Kazakistan Tv.larında Altay adı ile günde birere saat olmak üzere haftada 3 gün Uygurca yayın yapıyordu. Daha sonra bu yayınlar haftada 7 gün yapılmaya başlanmıştı.Daha sonra bu Uygurca programların adı Visal daha sonra Biz Kazakistanlı Uygurlar olarak değiştirildi.Sonraları bu programların süresi 15 dakika’ya indirilmiş ve daha sonra yayından kaldırılmıştı.

Kazakistan’da Sovyetler Birliği devrinde Uygur Türkçesi ile yayın yapan resmi Uygur Avazi adında Uygurca gazete,bir çok dergi yayınlanıyordu.Ayrıca,Alma-Ata’da 1986 yılında kurulan ve onlarca kişinin çalıştığı Uygunoloji Enstitüsü faaliyet gösteriyordu.Kazakistan bağımsızlığına kavuştuktan sonra da bu yayınlar devam etti. Çin,Şanghay İşbirliği Teşkilatını kurduktan ve bu ülkeyi de bu örgüte aldıktan sonra bu yayınların bazıları kapatıldı ve resmi olanların yayınları da sıkı konkrol altına alındı.Uyguroloji Enstitüsü ise,Zamanla Uygur Araştırma Merkezine dönüştürülerek bir üinversitenin bünyesine dahil edilerek kapatıldı.