4 UYGUR’U ÇİN’E TESLİM EDEN ENDONEZYA, İNSAN HAKLARI GURUPLARINNCA KINANIYOR

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (UYHAM)

Endonezya hükümetinin 2015 yılında ülkeye kaçak yollarla giriş yaptığı için 5’er yıl hapse mahkum ettiği 4 Uygur gencinin serbest bırakılmasının ardından onları Çin’in teslim etmesi haberlerinin ardından Endonezya yönetimine karşı tepkiler artarak devam ediyor.

Endonezya’nin bu haber üzerine açıklama yapmak yerine susmayı yeğlemesi ve atılan ve kısa süre önce serbest bırakılan dört Uygur’un Çin’e iade edi Uygurların kaderi hakkında çelişkili bilgiler ve Endonezyalı yetkililerin bu bilgilere yorum yapmayı reddetmesi, Uygur örgütlerini ve uluslararası insan hakları örgütlerini bir ikilemde bıraktı.

Özgür Asya radyosuunun haberine göre , Washington’daki Endonezya büyükelçiliğinin bir sözcüsü, yaptığı açıklamada bu yöndeki iddialar konusunda bilgi vermek yerine susmayı tercih etti.4 Uygur’un Çin’e teslim edildiği iddialarını ne kabul nede reddetti. Basın danışmanı olmadığı için  Medyaya konuşma yetkisi olmadığını öne sürn ve isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan büyükelçilik sözcüsü, 27 Ekim’de yaptığı telefon röportajında ​​yorum için kendisinin yetkili olmadığını belirtti. Ancak, yetkili  “Bu, bunun gerçeğini inkar etmeyeceğim anlamına gelmez. Bu koruda hiçbir fikrim yok. Bunu Kanıtlayamam. ” ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bir süre önceki Endonezya ziyareti sırasında Endonezya hükümetinin dört Uygur’u Çin’e sınır dışı ettiği haberleri üzerine bir açıklama yapmış ve ” Çin hükümetinin Uygurların Çin’e iadesi taleplerini reddetmeleri için Endonezya yönetimine çağrıda bulunuyorum.Çin’in Uygurlara yönelik baskı ve zulmü bir terör veya terörizm meselesi değildir.Tüm ülkeleri Endonezya’da 5 yıllık cezalarını tamamlayan 4 Uygur’un Çin’i kendilerine iade edilmesi talebine karşı çıkmaya çağırıyoruz” demişti.

Jakarta Globe gazetesine göre Mike Pompeo, Endonezya ziyareti sırasında Endonezya’nın en büyük Müslüman örgütü olan Nahdatululema’nin Gençlik yapılanması olan Ensar Gençlik Hareketi ile görüşmelerde bulunacak. ABD Dışişleri Bakanlığı’na Pompeo’nun Uygurları ziyareti sırasında 4 Uygur Müslümanın Çin’e sınır dışı etme konusunu gündeme getirip getirmeyeceğini yolundaki sorularına şu ana kadar hiçbir cevap alamadıklarını bildirdi.

Ancak Washington’daki Endonezya büyükelçiliğinin bir sözcüsü, ABD’nin ülkelere sürekli olarak Uygurları Çin’e geri dönmemeleri çağrısında bulunduğunu ve Pompeo’nun Endonezya’nın meseleyi gündeme getirmesi halinde nasıl tepki vereceği sorusuna Endonezya’nın cevabını tartışacağını söyledi. Sözcü ayrıca,Dışişileri Bakanı P?ompeo ile hangi konuları görüşeceklerini bilmiyorum. Gündem, Pompeo’nun Endonezya hükümeti ile hangi konuları müzareke edeceğine bağlıdır. Belki bu konuyu de tartışabilirler.dedi.  

İNSAN HAKLARI ÖRGÜTLERİ TEPKİLİ

Endonezyalı yetkililerin , dört Uygur’un kaderi hakkında yorum yapmayı reddederek konuya açıklık getirmemesi uluslararası insan hakları örgütlerini ve Uygur örgütlerini harekete geçirdi. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW)’nün Endonezya’daki ofisinde araştırmacı olan Andres Harsona geçen hafta insan hakları gruplarının herhangi bir Uygur’un Çin’e iade edilmesine karşı olduğunu söyledi. Harsona,ayrıca  ” 4 Uygur Çin’e iade edilmediği takdirde,Çin’in onları yasa dışı yollardan kaçırılacaklarından endişeliyim. Daha da kötüsü Çin,onları ölüm cezasına çarptırılabilirler.”dedi,
HRW.Endonezya Temsilcisi Andres Harsona sözlerini şöyle sonlandırdı : ” söz konusu 4 Uygur’un 5 yıllık hapis cezalarını tamamlamasından sonra onların Endonezya yönetimi ile pasaport sorunu dışında hiçbir hukuki sorunu yoktur. onlar Çin tarafından kaçırılmış olsalar da, hiçbir yasal sorun kalmadı.Sadece  Pasaportları tek sorun haline geldi. Çünkü Endonezya’ya geçerli giriş vizeleri yoktu. Bu yüzden hapishaneden salıverildikleri halde göçmen gözaltı merkezinde gözaltına alındılar. “şeklinde konuştu.

Dünya Uygur Kurultayı 4 Uygur’un Çin’e Teslimine Tepkili

4 Uygur’un Çin’e teslim edildiğine dair haberleri Dünya Uygur Kurultayı başta Yurtdışındaki Uygur örgütleri arasında da büyük endişelere yol açtı. 

Dünya Uygur Kongresi (WUC) 27 Ekim’de yaptığı açıklamada, Endonezya hükümetinin dört Uygur’un akibeti hakkında kesin bir açıklama yapmadığını belirterek tepkisini şu sözlerle dile getirdi ; ” Geçtiğimiz ay 5 yıllık hapis cezasını tamamlayarak serbist bırakılan 4 Uygur’un akibeti hakkında kesin bir bilgi verilmiyor. Onların Çin’e iade edildiği, bazılarına göre ise, hala Endonezya’da tutulduklarını iddia ediyorlar.Biz bu konuda ciddi olarak endişeliyiz.dedi,

DUK Başkanı İsa : Endonezya 4 Uygur’un Akibeti Hakkında Açıklık Getirmeli

Dünya Uygur Kongresi Başkanı Dolkun İsa 27 Ekimde yaptığı açıklamada şunları de ifade etti ; ” Endonezya’nın bu konuda uluslararası sözleşmelere uygun olarak konuya açıklık getirme yükümlülüğü vardır.4 Uygur’un Çin’e iade edilmesi ise insan hakları ile insani kurallara tamamen aykırı bir tutum olacaktır. Endonezya, bu Uygurları kendi yasalarına de aykırı olarak Çin’e teslim etmesi onları ölüme yollamakla eşdeğerdir. ” şeklinde konuştu.

Bilindiği üzere Binar Haber Ağı geçen 24 Ekim Cuma günü, Endonezya yetkilileri tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırılan ve cezalarını tamamlayan Ahmet Mahmut, Altingi Bayram, Abdulbasit Tezer ve Ahmet Bozoğlan’ın Uygurun geçtiğimiz Eylül ayında Çin’e iade edildiğini bildirmişti.

Binar News’e göre 4 Uygur’un Çin’e iade edildiğine dair haber Endonezyalı 2 terörle mücadele uzmanı tarafından sızdırıldı. Haberde ayrıca, Endonezya Mahkemesinin 4 Uygur’a verdiği 100 bin Endonezya Rupisi(6.812 dolar) para cezasının Endonezya’daki Çin büyükelçiliği tarafından ödendiğini ve bunun üzerine Çin’e teslim edildiklerini de bildirmişti.