MALEZYA BAROSU : 11 UYGUR’UN ÇİN’E İADESİ İNSANİ DEĞERLER VE YASALARIMIZA AYKIRIDIR !

İşgalci Çin’in Doğu Türkistan’daki baskı,zulüm,işkence,dini ve milli soykırım uygulamalarından  kaçarak  Tayland’a sığınan ve bu ülke yönetimince  haksız ve hukuksuz olarak 3 yıldır, hapiste tutulan Uygur Türklerinden 25 kişi geçtiğimiz yılın Kasım ayında tutuldukları Hapishaneden kaçmış ve bunlardan 11 kişi komşu Malezya’ya sığınmıştı. Çin yönetimi Malezya’ya baskı yaparak  Malezya’ya  sığınan bu Uygurların Çin’e iade edilmesini talep etmişti. Çin’in siyasi ve ekonomik baskılarına karşı bu sığınmacı Uygurların Çin’e teslim edilmemesi için Malezya Krallığı Barosu bugün bir açıklama yaparak 11 kişilik  bu Uygur gurubunun Çin’e tesliminin insani  teamül ve kurallara ve Malezya yasalarına  aykırı olduğunu ifade ederek bu mazlumların Çin’i iade edilmemesini talep etmiştir. Malezya Barosunun bu duyarlı tutumu  ve yerinde açıklaması için teşekkür eder, açıklamanın tam metninini aşağıda bilgilerinize sunuyoruz.

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi ( UYHAM)

Hem yabancı hem yerel medya organlarında yer alan bilgi ve haberlere göre, Malezya’da gözaltına alınan 11 Uygur, Kasım 2017’de Tayland’da bir gözaltı kampında kaçan 20 kişilik bir grubun üyeleri olduğu anlaşılmaktadır. Bu kişiler geçtiğimiz yıllarda Çin’in idaresindeki ana yurtları Doğu Türkistan ’dan(Xinjiang’dan) kaçarak  Tayland’a sığınmışlardır. Bu sığınmacılar Tayland yönetimince kaçak göçle ilgili işledikleri suçlar yüzünden tutuklanmışlardır. Kaçan Uygurların  büyük bir bölümü ise daha önceki yıllarda güvenliklerinden endişe ederek Türkiye’ye sığınmışlardı.

Müslüman olan Uygurlar, Temmuz 2009’da kendi vatanlarında Çin  yönetimine karşı isyan etmişler ve bu isyan  kanlı şekilde bastırılmıştır. Bu isyan nedeniyle  Çin Hükümeti, Uygurları terörist olarak görüyor ve Çin’in bu  eyalet üzerindeki hakimiyetine karşı olan güçlere karşı ajiteli bir  davranış sergiliyor.

Malezya Barosu olarak ;

1. Malezya Hükûmeti’ni, uluslararası hukuk ilkelerine ve özellikle de kendisine sığınanların geri göndermeme yasası konusundaki geleneksel  ve uluslararası hukuka uymaya çağırıyor ve Malezya’nın gözaltında tutulduğu bildirilen 11 Çin uyruklu Uygur’u Çin’e geri göndermekten kaçınmaya davet eder.
2. Malezya Hükümeti’ne Ağustos 2011’de, Malezya’ya sığınan ve bu ülkede bir süre yaşayan 11 Uygur’ün  daha sonra Çin’e geri verilmesi olayını  bir kez daha hatırlatır. Ağustos 2011’de meydana gelen bu trajik olayı tekrar etmemesini  talep eder.
3.  Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından Kualal Lumpur’da mülteci olarak kayıtlı olmalarına rağmen Çin’e iade edilen bu 11 Uygur Müslümanın ne oldukları ve  akibetleri bilinmemektedir. Bu geri verme olayının bu kez de tekrarlanmamasını ve ülkemize sığınan bu insanların kendi irade ve talepleri doğrultusunda sorunu çözüme kavuşturmaya davet eder.
4. Malezya Hükümeti’nin uluslararası hukuka saygılı olması ve ona göre davranması  tarafımızdan çok önemsenmekte ve buna göre bir davranış sergilemesi çok arzulanan bir husus olarak görülmektedir.
5. Malezya Hükümeti 2011 yılının Ağustos ayında Çin’e gönderilen 11 Uygurun yanı sıra Mayıs 2017’de üç Türk vatandaşını  gözaltına almış ve Türk Hükümeti’nin bu kişilerin darbe girişimi ile bir bağlantısı olduğunu bildirmesi ve geri iadesi talebini yerine getirmiştir.
6.  2012 yılı Şubat ayında Malezya Hükümeti, Suudi Arabistanlı gazeteci Hamza Kashgari’yi gözaltına alıp Suudi Arabistan Hükümeti’nin talebi üzerine, Peygamber’e hakaret ettiği iddia edilen bir tweet üzerinde Suudi Arabistan’a geri iade etmiştir. Kaşghari’nin geri iade edilmemesi yönündeki   Malezya mahkemenin kararına rağmen bu kişiyi iade etmiştir. Kaşgari, Suudi Arabistan’da 20 ay hapse mahkum edilmiştir.
7. 11 Uygurun Çin’e geri gönderilme ihtimalı , Malezya Hükümeti’nin potansiyel mültecileri veya sığınmacıları uluslararası hukuka aykırı olarak “Geri Gönderme –Ülkelerine iade ”  konusunda ciddi kaygılar uyandırıyor.
8. Malezya Hükûmeti, bireyleri, hayatlarının ciddi bir tehlikede olabileceği durumlara iten yasal ve ahlaki yükümlülüğünü reddetmemeli veya bu yükümlülüklerini ihmal etmemelidir.

Malezya, Çin yönetimi ile hukuki ve cezai konularda karşılıklı iş birliği hukuksal yardım yapılması hakkında Kasım 2015’te bir anlaşma imzalamış olsa da, 1992 tarihli Suçluların İadesi Yasası’nın 8. Maddesi uyarınca belirli şartlar altında iadelerine karşı yasaklar bulunmaktadır: Şöyle ki ;

1. Bir kişinin iade edilmesi için istenen suç siyasi nitelik taşıyorsa ya da  iadesinin  ve  dönüş garantisinin aslında bir suçtan dolayı cezalandırılmak üzere yapıldığını ispatladığı takdirde bu durum Siyasi bir nitelik taşır ve iade  yerine getirilemez.
2.  İade ile ilgili olarak suçlanan kişinin kendilerine teslim edilmesi talebi, aslında ırk, din, uyrukluk veya politik görüşleri nedeniyle kişiyi yargılama veya cezalandırma amacıyla yapılmışsa bu  durum iade  edilmesi için asla geçerli değildir.
3. İade edilen  kişinin ülkesindeki yargılamasında ön yargılı olabileceği, ırk, din, milliyet veya siyasi görüşleri nedeniyle cezalandırılması veya hapsedilmesi ihtimalının bulunması halinde bu karşılıklı anlaşmaların hükümleri  uygulanamaz ve kişinin iadesi istenemez..

Malezya Barosı, Malezya Hükûmeti’nden bu hukuki hükümlerin dikkate alınmasını özellikle talep eder. Malezya Hükümeti, Uygurları Çin’e geri göndermenin gerekçe ve bahanesi olarak, bu kişilerin terörle mücadelede uluslararası işbirliğinin sebebinin arkasına gizlenemez.
Malezya Barobu olarak ; bu konuda diğer potansiyel faktörler ile Malezya’daki Çin’in büyük miktardaki yabancı yatırımları gibi hususların bu talebin karşılanması noktasında hiçbir şekilde etkili olmaması ve rol oynamaması gerekiğini özellikle düşünmektedir.
Malezya Barosu, uluslararası topluluğun sorumlu bir üyesi olan Malezya Hükümetini, uluslararası hukuk kurallarını ve geleneklerini ve Malezya kanunlarının hükümlerini saygı duyması  ve yerine getirmesini ve 11 Uygur’u Çin’e geri göndermemesi çağrısında bulunur ve çağrımızın gereğini yapmasını özellikle talep eder.                                                15 Şubat 2018

                                               George Varughese

                                            Malezya Barosu Başkanı

Kaynak :  http://www.malaysianbar.org.my/press_statements/press_release_%7C_the_malaysian_government_must_uphold_provisions_of_international_and_domestic_law.html