ÇİN’İN KURDUĞU ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NE ÜYE ÜLKELERDE DEMOKRASİ YOKTUR

Şanghay İşbirliği Örgütü veya uygulamada Şanghay Beşlisi, Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın 1996 yılında oluşturdukları bir yapılanmadır. 2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısı altıya çıktı. Bu örgütün altı üyesinde de demokrasi ayıbı var.Şanghay, Batı Demokrasi anlayışı ile uyuşmuyor.

İsfendiyar KORKMAZ

ABD’de bulunan Özgürlükler Evi 2016 raporuna göre, insan hakları ve demokratik özgürlükler açısından yaptığı anketler sonucuna göre Şanghay ülkeleri içinde yalnızca Kırgızistan kısmen özgür, diğere ülkeler ise özgür değil.

Aşağıdaki tablo,   Özgürlükler Evi (Freedom House) adli bir uluslar arası insan hakları ve Hukuk kuruluşu tarafından  Şanghay Ülkelerinde İnsan Hakları ve  Demokratik Özgürlükler Durumunu gözler önüne sermektedir ;

                             Toplam             Özgürlük

Ülke                    Puan                  Durumu

Rusya                  22                       Özgür Değil

Çin                       16                       Özgür Değil

Kazakistan       24                      Özgür Değil

Kırgızistan       38                      Kısmen Özgür

Tacikistan        16                      Özgür Değil

Özbekistan        3                      Özgür Değil

—————————————————————————–

Kaynak: 2016 Raporu

Gerçekten bu ülkelere tek tek bakarsak, çoğunda  dikta rejimler hakimdir.

 RUSYA FEDERASYONU : Söz gelimi Rusya’da Vladimir Vladimiroviç Putin; 1999-2000 yılları arasında Başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında Başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar Başbakanlık görevini üstlenmiştir. 7 Mayıs 2012 yılından bu yana tekrar başkandır. Putin 2008-2012 yılları arasında anayasa gereği üçüncü defa başkan olmadığı için, yerine gölgesi gibi başbakan Medvedev’i seçtirmiş, sonra 2012 yılında yeniden başkan olmuştur. Yani 17 senedir kendisi ve Medvedev Rusya’yı yönetmektedir.Putin’in anti demokratik uygulamaları içinde, Rus oligarkları çeşitli suçlamalarla mahkûm ettirmesi ve bir kısmını yurt dışına kaçmaya zorlaması dünya kamuoyunda çok tartışılmıştır. Ayrıca bir Rus  muhalefet liderinin aydınlanmayan şüpheli ölümü de demokrasiye gölge düşürmüştür.

ÇİN HALK CUMNURİYETİ : Çin’de siyasi anlamda demokrasi yoktur. Tek parti olan Çin Komünist Partisi (ÇKP) hakimdir. Ulusal Halk Kongresi üyeleri ÇKP tarafından seçilen temsilcilerden oluşmaktadır. Genel seçim uygulaması yoktur.Devlet yönetiminin en yetkili organı ÇKP Merkez Komitesi’ne bağlı olan Politbüro Daimi Komitesi’dir.

KAZAKİSTAN : Kazakistan’in şimdiki Cumhurbaşkanı Nursultan  Nazarbayev 24 Nisan 1990 yılında (Sovyetler Birliği zamanında) Kazak SSC Yüksek Sovyeti tarafından Kazakistan’ın ilk Cumhurbaşkanı seçildi. 1 Aralık 1991’de Nazarbayev ilk devlet başkanı seçildi. Görev süresi 1996’da bitecek olmasına rağmen referandumla 2000 yılına kadar uzatıldı.2005’te Kazakistan’da halk oylamasıyla yapılan devlet başkanlığı seçimlerini  yine Nazarbayev kazandı. 2015 tarihinde yapılan seçimde de Nazarbayev  kazandı. Ne var ki 15 Ocak 2012’de yapılan parlamento seçimleri için AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) seçimlerin yeterince demokratik olmadığını açıkladı.

KIRGİZİSTAN : Kırgızistan, 1991’den beri cumhurbaşkanı değişen ve çok partili sisteme geçerek, Jogorku Keneş’te ( Yukarı Kengeş = Yüksek Meclis) muhalefetin temsil edildiği tek bölge ülkesidir. Ancak insan hakları ve demokratik özgürlükler açısından eksik bir demokrasiye sahiptir.

TACİKİSTAN :  Tacikistan 1990 ile 2000 yılları arasında, iç çatışmalar yaşadı. 1995 yılındaki seçimlerde Tacikistan Komünist Partisi  iktidar oldu. İktidarı 2005 yılına kadar sürdü. 2005 yılında Demokratik Toplum Partisi iktidar oldu.Bugün Tacikistan’da yolsuzluk, suç oranındaki artış, ekonomik bozulmalar, Afganistan’dan Avrupa’ya yönelen uyuşturucu ticaretinde transit geçiş noktasında olması gibi etkenler, ülkenin en önemli sorunlarıdır ve ülke demokrasisine zarar vermektedir.

ÖZBEKİSTAN : Şanghay İşbirliği Örgütü’ne 2001 yılında üye olan Özbekistan’da ise İslam Abduğanıyeviç Kerimov, 1990  yılından beri, yani 26 yıldır Devlet Başkanıdır. Özbekistan’da Dünyayı rahatsız eden bir iddia, bu ülkenin muhalif güçleri ‘terörist’ diye tanımlamasıdır.

SONUÇ : Çağımızda toplumlar için demokrasi, ekmek su kadar önemlidir. Dünya siyasi konjonktüründe, emperyalist ülkeler kendi çıkarları için kullansa da Demokrasi tırmanıştadır.

Kaynak : http://www.yenicaggazetesi.com.tr/sanghay-orgutune-uye-devletlerde-demokrasi-yoktur-39304yy.htm