MOSKOVA’DA RUSYA’NIN 1916 TÜRKİSTAN KATLİAMININ TARTIŞILDI BİR TOPLANTI YAPILDI

Rusya’nın  önde gelen en büyük üniversitelerinden biri olan Moskova Devlet Üniversitesi’nde alışılmışın aksine  bir konferans düzenlendi. Düzenlenen konferansın konusu 1916 yılında Çarlık Rusya’sının Türkistan’da  yaptığı  Türk katliamıydı. Çarlık Rusya’sı Ordusu saflarında Kardeşleri Osmanlı’ya karşı savaşmak istemeyen Türkistanlılar  büyük bir katliama  tabii tutuldu.

Bir benzer katliam 1865 yılında Çarlık Rusya’sının ordusu Türkistan topraklarına ilk saldırdığı zaman gerçekleşmişti. Çarlık Rusya’sının Türklere karşı yürüttüğü politikalar şüphesiz Çarlık’la bitmedi. SSCB döneminde de aynı politik baskı ve katliamları devam ettirildi. Çarlık Rusyası’nın işgal.baskı ve katliamlarını bir milli Rus politikası olarak  gerçekleştiren Ruslar,  bu bilimsel toplantı ile Orta Asya Türk  devletlerinin ortak tarihinin en  dramatik ve tartışmalı sayfalarını gün yüzüne çıkarma niyetinde olduğu anlaşılıyor. İşte Türkistan katliamının 100. yılındaki ilginç tartışma.

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

Çar Rusya’sının  Pek bilinmeyen Türkistan (Ürkün)  Katliamı

Çar Rusya’sının 1916 yıl Türkistan katliamı Moskova’daki bir konferansın konusu oldu. Çar Rusya’sının 1916 yılında yaptığı Türkistan katliamı Moskova Devlet Üniversitesi Lomonosov Tarih Fakültesi’nde düzenlenen toplantıda tartışıldı. Rusya’nın ve Orta Asya devletlerinin ortak tarihinin en tartışmalı sayfalarından birinin konusu olan toplantıya Kazakistan, Kırgızistan ve Rusya’dan tarih uzmanları katıldı.

Rusya Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi Rektörü Yefim Pivovar, Türkistan’da 1916 yılında Rus çarlığı yönetimine karşı yaşanan ayaklanmanın bilimsel araştırmalarının iki bölümlü yayın halinde basıldığını söyledi. Pivovar, “Bu çok karmaşık olan konuyu araştıran kapsamlı ve aynı zamanda dengeli, titiz bir çalışmadır. Hiç kimse bu konuda gerçeklerin ‘cebinde’ olduğunu söyleyemez. Ancak yaşanan olayların 20’nci yüzyıl başında pek çok halk için trajik olduğu da bir gerçektir.” dedi.

Konferans katılımcıları Çar Rusya’sının 1916 yılındaki Türkistan katliamının objektif kapsamlı bir bilgisel çalışmaya tabi tutulmasını ve o zamanki nüfus sayımı, anketler, vs. belgelerin titizlikle incelenmesi gerektiğini söyledi. Bu çalışmanın subjektif değerlendirmeye mahal vermeyecek şekilde teknik bir yöntemle yapılması gerektiği belirtildi.

Konferansa adı geçen üç ülkenin Almatı, Astana, Arkhangelsk, Bişkek, Novosibirsk, Moskova, Orenburg ve St. Petersburg şehirleri akademik ve araştırma merkezlerinden 20’den fazla yetkili uzman, bilim adamı ve tarihçileri katıldı.

Çarlık Rusyası ,  Osmanlı  ile  Savaşmayı Reddeden  Türkistanlıları Toptan Katletti

25 Haziran 1916’da Rus İmparatoru 2. Nikola imzasıyla “Rus olmayan erkeklerin” orduya alınması emri ilan edildi. Osmanlı Devleti ile savaşmayı kabul etmeyen Türkistanlılar isyan başlattı. Kutsal isyana Kazaklar, Kırgızlar, Özbekler, Türkmenler, Tacikler, Karakalpaklar ve Uygurlar katıldı. Kıyama katılanların silahlarının olmayışı sonucu belirleyen etkenlerden biriydi. İsyan, balta, sopa, taş, kazma ve küreklerle başlatıldı.

İsyanın yankıları tüm Rusya’yı yayılınca acımasızca bastırılmaya çalışıldı. Kırgızların kayıpları kimi araştırmalara göre 300 bine ulaştı. Kazakların kayıpları ise 673 bin olarak belirlendi. 68 bin Türkistanlı Sibirya’ya sürüldü ve 300 bin Kazak ve Kırgız Doğu Türkistan’a geçmek zorunda kaldı. Şiddetli direniş gösteren Cizzak şehri tamamen yok edildi.

Kaynak :   http://www.qiriminsesi.com/car-rusyasinin-1916-turkistan-katliami-moskovada-tartisildi.html