DÜNYA UYGUR KURULTAYI’NİN 5.GENEL KURULU, PARİS’TE ÇALIŞMALARINA BAŞLADI

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
Muhaceretteki Doğu Türkistan Mücadelesinin en önemli kilometre taşlarından olan ve ilki Eylul 1955’de Suudi Arabistan’in Taif şehrinde, ikincisi ise, 10-13 Aralik 1992 tarihlerinde İstanbul’da toplanan Doğu Türkistan Milli Kurultayının devamı niteliğindeki Dünya Uygur Kurultayı’nin 5.Genel Kurulu Fransa’nın başkenti Paris’te çalışmalarına başladı.
Türkiye,Kazakistan, Kırgizistan başta Türkistan Cumuhuriyetleri,AB.ülkeleri, Avustralya,Kanada,ABD. Japonya ve dünyanın değişik ülkelerinde faaliyet gösteren Doğu Türkistan Sivil Toplum Kuruluşları ile önde gelen aydınlar,siyasi aktivistler,Kanaat önderleri ve temsilcilerden oluşan yaklaşık 15 ülke’den  130 delegenin katıldığı kurultay, Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Rabia Kadir’in açış konuşması ile başladı.

Kurultaya Fransa’da faaliyet gösteren Türk Sivil Toplum Kuruluşlarının temsilcileri, dünya’nın çeşitli ülkelerinde faaliyet gösteren insan hakları ve hukuk kuruluşlarının temsilcileri,Uzmanlar ve gözlemcilerden oluşan kalabalık bir davetli topluluğunun  katıldığı bildirildi.

Kurultaya Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Rabia Kadir, DUK İcra Kurulu Başkanı Dolkun İsa,Doğu Türkistan Kurultayı’nın Dünya Uygur Kurultayı’na dönüşmesinden sonraki ilk başkanı Erkin Alptekien, Kazakistan’da yaşayan Uygur Türklerinin Yolbaaşçılarından Uygur Aktivist ve siyasetçi,DUK’un sabık Başkan Yardımcısı Kahraman Hocamberdi başta bir çok önde gelen şahsiyetlerin katıldığı açıklandı.
Paris şehri civarında bulunan NOVOTEL Oteli salonlarında 11 Temmuz 2016 Pazartesi günü saat 10,oo’da çalışmalarına başlayan Kurultay’in 13 Temmuz tarihine kadar çalışmalarını sürdürmesi bekleniyor.
13 Temmuz 2016 Çarşaamba günü  yapılacak  Kurultay organlarının seçimi ile kurultay çalışmaları  sona erecek.

DOĞU TÜRİSTAN KURULTAYLARI  VE TARİHÇESİ 

1. DOĞU TÜRKİSTAN KURULTAYI ( Taif-Suudi Arabistan – 05 – 09 Eylul 1955 )
Doğu Türkistan’ın 1949’da Mao Liderliğindeki Kızl Çin Orduları’nca işgali arafesinde “Vatan için Vatandan’dan Ayrılma” şiarı ile Hindistan’a iltica eden Doğu Türkistan Liderleri Mehmut Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin değişen dünya dengeleri çerçevesinde Doğu Türkistan davasının yeniden yol ve yöntemlerinin belirlenmesi ve bu dava ile Liderlik organlarına yeni bir meşruiyet kazandırılması amacı ile o tarihlerde yaklaşık 20 bin Doğu Türkistanlı Mühacirin yaşadığı Suudi Arabistan’a giderek  istişarelerde bulunurlar.Yapılan görüşmeler sonucunda  Doğu  Türkistan Kurultayı toplanmasına karar verilir.05-09 Eyul 1955 tarihleri arasında Mekkei Mükerreme’nin saylık sayfiye yerlerinden Taif’te Kurultay toplanır. Kurultay,Uzun görüşmeler sonucunda Doğu Türkistan bağımsızlık hareketinin yeni yol ve yöntemi belirlenir ve oy birliği ile kabul edilir.Mehmet Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin’in Muhacereteteki Doğu Türkistan davasının  eşit yetkilere sahip Liderleri(Eşbaşkanları)olarak seçilerler.Seçilip yetkilendirildiklerine dair kurultay deleğelerinin  ortak imzaları ile Yetki Belgeleri düzenlenerek kendilerine takdim edilir.1965 yılında Mehmet Emin Buğra’nın vefatından sonra İsa Yusuf Alptekinhayatının sonuna  kadar bu davanını meşru vekili ve Lideri olarak bu görevi sürdürür.

2.DOĞU TÜRKİSTAN MİLLİ KURULTAYI 10-13 ARALIK 1992 İSTANBUL TÜRKİYE
1991 yılında Sovyetler Birliği’nin tarihe gömülmesi ve Türkistan Cumhuriyetlerinin bağımsızlığa kavuşması Doğu Türkistan Türkleri arasında büyük bir ümit ve heyecan yaratır .Bu yeni ümit,ilham ve heyecan  Doğu Türkistan Lideri İsa Yusuf Alptekin tarafından “KURTULUŞ SIRASI DOĞU TÜRKİSTAN’DA “ tarihi çıkışı ile tarihe  ve hafızalarda yeneden yer alar. O zamandaki İstanbul merkezli Doğu Türkistan Vakfı Başkanı E.General Mehmet Rıza Bekin 1991 yılının sonlarında bir toplantı için bulunduğu Suudi Arabistan’da bu ülkede yaşayan Doğu Türkistan Türklerinin ileri gelenlerinden Rahmetullah Türkistan, Emin Abdulgafur Kaşgarı, Abdussettar Mevlevi Türkistani,  Zennu Muhammed Kasım, Hüseyin Karı İslamı, Abdulgafur Emin  Kaşgarı Türkistanı, Kurban Abdullan Türkistani, Abdulfettah Derviş Türkistanı, Tursun Hacım Türkistanı, Dr.Abdulaziz Türkistanı başta bir çok Doğu Türkistanli kanaat önderleri ve aydın ile dünya’daki bu yeni siyasi durum ve dengelerin değerlendirilmesi ve Doğu Türkistan meselesinin yeni yol ve yöntemlerinin zamanın şartlarına uygun olarak  belirlenmesi için bir kurultay toplanmasını kararlaştırırlar.Ağustos 1992’de İstanbul’da Kurultayın toplanması ile ilgili bir özel toplantı gerçekleştirilir.12 Kişilik bir tertip komitesi seçilir vee çalışmalara başlar.Sonuçta 14 ülkeden 70 delegenini katılımı  ile İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Cemil Bilsel Konferans salonunda muühteşem bir açılış ile Doğu Türkistan Milli Kurultayı çalışmalara başlar.Doğu Türkistan Türklerinin 1955 Taif Kurultayında yetkilendirilen lideri İsa Yusuf Alptekin,MHP.Genel başkanı Alparslan Türkes, Cumuhurbaşkanlığı başdanışmanı ve eski Kültür  bakanı Namık kemal Zeybek,Aydınlar Ocağı Genel başkanı Prof.Dr.Nevzat Yalçıntaş başta önde gelen bilim ve kanat önderleri ile Devlet ve Hükümet yetkililerinden oluşan kalabalık bir davetli katılır. Kazakistan’dan 1944 Doğu Türkistan Cumhuriyeti Başkatibi Abdurrauf Mahdum İbrahimi,Emniyet genel müdürü ve daha sonra Kültür Bakanı ünlü yazar Ziya Samedi, Kazakistan Uygurların İttifak Cemiyeti başkanı Em.Alb.Kahraman Hocamberdi,Doğu Türkistan Milli Ordusu subaylarından Batur Raşiddin,Aşir Vahidi,ünlü arkeolog ve yazar Yusuf Bek Muhlisi başta hayatta olan tarihi şahsiyetler katılır.MHP.Genel Başkanı Alparslan Türkes ve Cumuhurbaşkanlığı Başdanışmanı ve eski Kültür bakanı Namik Zeybek tarihi değerde konuşmalar yapar.Türk Dünyası Araştırmaları Başkanı,İstanbul Üniversitesi  öğretim Üyesi ve Türk dünyasının yaşayan Dedekorkudu olarak anılan Prof.Dr.Turan Yazgan Divan Başkanlığını başarı ile yürütür. Doğu Türkistanlı Kazak Türkü aktivist ve aydını Dr.Ernpolat Dönmez Kurultay çalışmalarının sunuculuğunu yapar.
Kurultayın diğer 2 günlük çalışmaları Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nin Süleymaniye Darüzziyafe içindeki Turan Kültür Merkezi’nde devam eder. 12 Aralık 1992 günü Kurultay organlarının seçimi yapılır.Kurultay başkanlığına Avustralya’dan Ahmet İgemberdi. İcra Komitesi Başkanlığına ise,Türkiye’den Mehmet Emin hazdret Seçilirler. Daha sonra  sonuç bildirisinin göz yaşları içerisinde ayakta yapılan  alkışlarla kabul edilir kurultay çalışmaları  son bulur.
3. Doğu Türkistan(Uyguristan) Milli Kurultayı ( Ekim 1999 Münih Almanya)
Kurultay İcra Komlitesi başkanı Mehmet Emin Hazret, Kurultayın Türkiye Cumhuriyeti kanun ve nizamlarına uygun ve yasal zemin içerisinde faaliyetlerini sürdürmek için hukuki çalışmalara başlar. Türkiye Cumhuriyeti’nin 1982 anayasasını hazırılayan Komisyonunu başkanlığını yürüten ünlü Hukukçu ve İstanbul Üniversite Hukuk Fakültesi öğretim üyesi ve anayasa hukukçusu Prof.Dr.Orhan Aldıkaçtı ile görüşülür.Prof.Aldıkaçtı’nın Kurultayın çalışmalarını yürütebilmesi için ya bir siyasi partı veya dernek kurularak devam ettirilebileceği yolundaki tavsiyesi üzerine Doğu Türkistan Dayanışma Derneği adı ile bir dernek kurularak onun çatısı altında çalışmalarını devam ettirmeye çalışır.Ancak,Türk – Çini ilişkilerinin hassas bir döneme girimesi ve zayıf koalisyon hükümetleri ve uluslar arası hassas dengeler Kurulutayın rahat çalışmalar yapma zeminini daraltır ve daha sonra imkansız hale gelir.  Koalisyon Hükümetinin Başbakanı Mesut Yılmaz’in yayınladığı 23 Aralık 1998 tarih ve 36 sayılı gizli genelgesinden (Bu genelge Türk tarihi için silinmez bir yüz karası niteliğindedir.) sonra Kurultay Türkiye’de haksız ve hukuksuz bir şekilde yasaklanır. Türkiye’de çalışma imkanı bulunmaması üzerine 13-16 Ekim 1999 tarihlerinde Kurultayın 2. Genel kurulu Almanya’nın Münih kenti’nde toplanır ve Türkistan Cumuhuriyetlerinden gelen delegelerin ısrarlı talep ve istekleri üzerine adına Uyguristan kelimesi de eklenir.Kurultay Merkezi de İstanbul’dan Almanya’ya nakledilir. Adı de Doğu Türkistan(Uyguristan ) Milli Kongresi adını alır. Başkanlığına Enver Can getirilir. Kurultay Ekim 2001’de Brüksel’de Avrupa Parlamentosunda 3.genel kurulunu yapar.Ancak.,11 Eylul terör  saldırılarının gölgesi altında kalır ve delegelerin büyük çoğunluğu  vize engeline takılarak katılamazalar.
4. DÜNYA UYGUR KURULTAYI ; ( Ekim- 2004 )

 1995 yılında Dolkun İsa, Ömer kanat ve arkadaşları tarafından Ankara’da temelleri atılan ve daha sonra Almanya’da Dünya Uygur Gençleri Kurultayı adı ile yasal statü kazanan bu teşkilat,2004’da Almanya’nın Münih kenti’nde Doğu Türkistan Milli Kongresi ile  bir ortak kurultay düzenleyerek   birleşme kararı alıyorlar  ve  bu iki Kurultay birleşerek adını Dünya Uygur Kurultayı olarak belirlemiştir. Dünya Uygur Kurultayı’nın ilk başkanlığına Erkin Alptekin seçilir. 2006’da yapılan genel Kurul’da ise,Çin zindanlarından kurtularak ABD.’ne gönüllü sürgün hayatına başlayan Rabia Kadir hanım getirilir. Daha sonraları yapılan genel kurullarda ve en son 2011’de Japonya’da toplanan Genel Kurul’da da yine Rabia Kadir seçilerek bu görevi  günümüze kadar sürdürmektedir.