20 Mayıs 2016

TÜRKİSTAN… TÜRKİSTAN VE YİNE TÜRKİSTAN….

Türkistan yüzyıllar boyunca istilaya uğramış bir Türk yurdudur. Bütün bu istila, işgal, sömürgelere rağmen yine de Türkistan coğrafyasında Türkler nüfus çoğunluğuna sahiptir.

TÜRKİSTAN TÜRKİSTAN YİNE TÜRKİSTAN

Talip ÖZ

Türkistan mı Orta Asya mı? Türkistan neresi, Orta Asya neresi? Bu yazımızda bu soruların cevabını vermeye çalışacağım siz değerli okuyucularımıza.
Bartın Üniversitesi’nde “Bilim Dili Türkçe“ konulu konferans veren Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, birçok Türkçe kelimenin siyasi nedenlerle unutturulduğunu, Orta Asya olarak bilinen coğrafyanın aslında Türkistan olduğunu söyledi. Gerçekten Değerli hocamız önemli bir konuya dikkat çekti. Buna göre Türkistan denilen yer neresi?

Türkistan (Farsça: ترکستان Torkestān; anlam: Türklerin oturduğu yer Arapça: Bilad al-Turk), Orta Asya’da batıda Hazar Denizi ve Aşağı Volga’dan başlamak üzere doğuda Moğolistan’daki Altay Dağları’na güneyde Kopet- Hindikuş – Kuenlun dağlarına, kuzeyde Aral ve Balkaş göllerinin ötesinde Kırgız kadar uzanan yüzölçümü 6 milyon km²’den geniş coğrafi ve tarihi bölgedir Türkistan. Türklerin yurdu, memleketi, eli, ili manasına gelen bu kelime bilinçli olarak unutturulmaya çalışılmıştır. Asya ile Avrupa arasında bağlantıyı sağlayan bir köprü vazifesi gören, askerî, stratejik, jeopolitik, jeostratejik bakımdan çok mühim bir mevkide bulunan, topraklarında Hunlar, Tabgaçlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar gibi Türk devletleri kurulan ve İskender-i Zülkarneyn, İran, Arap, Moğol, Çin ve Rus istilâlarına maruz kalan, petrol ve gaz başta olmak üzere yeraltı-yerüstü kaynakları bakımından oldukça zengindir Türkistan. Batıda Ural Nehri ve Hazar Denizi, doğuda Altay Dağı ve Çin hududu yani Doğu Türkistan veya Kaşgar’ın doğu sınırları, güneyde İran ve Afganistan, kuzeyde Tobol ile Tomsk vilâyetleri (Sibirya) arasındaki bölgeyi kapsamaktadır.
Türkistan; Batı Türkistan, Doğu Türkistan, Afgan Türkistan’ı yahut Güney Türkistan, İran Türkistan’ı olmak üzere dört kısma ayrılır. Afganistan sınırları içerisinde bulunan Güney Türkistan; Afganistan’ın kuzeyinde Bend-i Türkistan ve Hindukuş sıradağları önünden Seyhun Vadisi’ne ve Batı Türkistan Çukureli’ne kadar uzanan sahayı kapsamaktadır. Önemli şehri Mezar-ı Şerif’tir. İran topraklarında bulunan İran Türkistan’ı ise İran’ın Estarabad ve Deregiz vilâyetlerini içine almaktadır.

Türkistan yüzyıllar boyunca istilaya uğramış bir Türk yurdudur. Bütün bu istila, işgal, sömürgelere rağmen yine de Türkistan coğrafyasında Türkler nüfus çoğunluğuna sahiptir. Kazakistan’da Türk nüfusu hızlı artış gösterip % 70’i geçmiştir. Özbekistan’da % 90’ı, Kırgızistan’da % 90’ı, Türkmenistan’da % 95’i, Tacikistan’da % 25’i, Doğu Türkistan’da % 55’i, Tuva’da % 85’i aşmış durumda bulunan Türk nüfus oranı yer alır.

Orta Asya, dar anlamıyla geçmişte SSCB‘nin parçası olan beş ülkeyi (Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Tacikistan) tanımlar. Asya kıtasının dünya okyanuslarından uzak iç kesimini belirtmek için kullanılır, bölgenin bu denizlere kapalı oluşu başlıca ana özelliğidir.

Bütün bu bilgiler ışığında emperyalist ülkelerin buraya Orta Asya demesinin siyasi bir nedeni olduğu apaçık ortada. Bu konuda Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, Orta Asya kelimesinin dikkati aşınmış bir kelime olduğunu söyledi. Orta Asya kelimesinin ortaya atılmasının siyasi bir amacı olduğunu belirten Kaçalin, “Bu Orta Asya olarak ifade edilen yeri, benim çocukluğumda Türkistan olarak bilirdik. Orta Asya, Avrupa ideolojisinden gelen İngiliz kaynaklı bir kelimedir. Buraya Türkistan dediğimizde ise bir rüçhan hakkı olarak ‘Burası Türklerindir.’ dersiniz. Orta Asya derseniz, birilerine ‘Buranın sahibi kimdir?’ deme hakkını verirsiniz. Buranın sahibi tatbikî Türklerdir. Sovyetlerin ve Çinlilerin asimilasyon politikalarına rağmen Türk’tür.

Rus güçleri Türkistan coğrafyasını işgale başladıkları yıllarda öncelikle boy boy bölmüşler Türkleri. Azerbaycan Türklerine Azeri, Özbekistan Türklerine Özbek; Kıpçak Türklerini ikiye bölüp Kazak, Kırgız demişler. Yıllarca bu baskı altında Türklüklerini unutturmaya çalışmışlar. Bunun sonucunda Türkistan’a da Orta Asya demişler. Orta Asya denilen yer Türkistan’ın ortasıdır. Bugün Türk Dünyasının, Türklerin yaşadığı bölgeye Türkistan yerine Orta Asya demesi ne kadar yanlıştır. Yanlış olduğu kadar da acı bir gerçektir!