Son Dakika
Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
ABD. merkezli ve dünya’nın er ünlü ve prestijli eğitim kurumlarından Harward Üniversitesi’nin Çin’in işgalı altındaki Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur Türklerini konu olan “ Uighur Nation = Uygur Halkı “ adı ile bir kitap neşrettiği bildirildi.
TRT Avazi Radyosu’nun internet portalında yer alan habere göre kitap Avstralya Sidney devlet Üniversitesi öğretim üyelerinden David Bro0phy tarafından hazırlanmış olup, Harward University Pres Harward Üniversitesi Yayını olarak 20 Mart 2016’de basımının tamamlandığı açıklandı.
UYGUR Türklerinin tarihine bağışlandığı belirtilen kitaba, “UYGURLAR : Çin ve Rusya arasında Reform ve Devrim “ adı verilmiş olup, 1920’lı yıllardan sonraki dönemde Doğu Türkistan’da cereyan eden,sosyal ve siyasal olaylar.Uygur milli kimliğinin şekillenmesi, Uygur Milliyetçiliği akımının Uygur siyası ideolojisine olan etkileri vebenzeri konuları ana hataları ile kendi görüşleri doğrultusunda açıklıyor.
Yazar,UYGUR adının 11.yüzyıldan sonraki sürçte kademeli olarak unutulmaya başlandığını örnekleri ile ortaya koyuyor.Buna karşılık Uygur adının , daha sonraki devirlerde sadece Tarım bölgesindeki bostanlıklar ve yeşil vadilerin adı olarak kullanılmaya başlandığını de belirtiyor.
Çarlık Rusyası’nın Türkistan ve Sibirya’nin uçsuz ve bucaksız topraklarını nasıl işgal ve istila ettiği anlatılıyor. 1917 Bolşevikler Rusyası’nın Türk halklarını boy adları ile Uluslara ayırarak ve bölerek sun’i Milletler yarattığını, bu uygulamanın halk tarafından benimisenip yerleşmesi için Türkistan aydınlarının gündemine taşındığını ifade ediyor.Bu meyanda Komünist Rusya’nın de etkisi ile,Uygur adının ayrı bir millet adı olarak anılmaya başlandığını de anlatılıyor. Bu durum ise kitabın asıl arka planı ile eserin yazılmasındaki temel amaç olarak kendisini gösteriyor.
Yazar kitabın son ve ek bölümünde ise, Rusya – Çin arasında meydana gelen “ Reform ve Devrim= İslahat ve İnkilap” adı verilen bölüm’de bu gelişmelerin o devirdeki Uygur aydınları ve toplumu üzerinde derin etkiler gösterdiğini de özellikle izah etmeye çalışıyor.
Doğu Türkistan’da 1930’lı yıllarda başlayan Ceditçilik = Yengiçe Maarif” hareketi ile bu hareketin Uygur toplumunda özel bir yeri olduğunu de özellikle kaydediyor.
1930’lı yıllarda Stalin Rusyası’nın Doğu Türkistan’a olan ilgisi ve daha sonra müdahalesi uygulamaya,bu ülke’de uyguladığı politikalar,bu yıllardaki uluslar arası politik durumun Milli bağımsızlık hareketlerine olan etkisi ve o devirdeki çok karmaşık ve girift siyası tabloyu de ayrınıtılı olarak anlatıyor.
Uygurlar kitabı Uygurların vatanı’nın çok karışık ve iç içe geçmiş karanlık ve karışık bir devresini de özellikle ele aldığını de belirtiyor.
Yazar,Doğu Türkistan ve Uygurlar ve bu kitaptaki bütün konular hakkında yazılan bütün kaynaklarını taramış ve bu kaynaklarını geniş bir listesini vermiş ve izahını de yapmıştır. Kendisinin Uygurca,Türkçe,Tatarca,Rusca,Mançur,Çin,Fars,Alman ve Fransızca olmak üzere bir çok dili bilmesi ve bu dillerdeki kaynakları kullanmasından doğan avaantajları çok iyi kullandığı anlaşılmaktadır. Uygurlar kitabı bu yönü ile son yıllarda yazılan çok önemli bir eser olarak kabul görmektedir.
Uygurlar Kitabının Yazarı Dr.David Brophy kimdir ?
Avustralya’da doğmuştur.Uygurların tarihi ve kültür ve medeniyeti üzerindeki çalışmaları ile öne çıkmış bir Türkolog’dur. 2012’de Orta Asya ve Türkistan tarıhı üzerinde Doktorasını tamamlamıştır.Daha sonra ise, Avustralya devlet Üniversitesi’nde 2 yıl süre ile Post Doktora çalışması yapmıştır.2014’ten beri Avustralya Sıdney Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
BENZER HABERLER