HAPİS’TEKİ UYGUR LİDER DR.İLHAM TOHTI’NİN ” YOLUM VE GAYEM ” KİTABI YAYINLANDI

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
Uygur Türklerinin sesi ve Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi’nin hapisteki Lideri  Pekin Merkezi Milletler Üniversitesi öğretim Üyesi Doç Dr.İlham Tohti’nin Uygur sorunu ile Çin gerçeğini ve kendisinin bu konudaki görüşlerini bütün ayrıntıları ile ortaya koyan kitabı yayınlandı,
Kendi topraklarında köle gibi yaşayan Uygur Türklerinin var olma mücadelesinin sembolü olan ve Uygurların 20,yüzyıldaki  “ Mandelası” ve  Mir Sultan Galiyev’i olarak tanımlanan  Dr. ilham tohti , halen  Urumçi’de hükümlü olarak çile doldurmaktadır. Dr.İlham Tohtı bütün bu olumsuz şartlara rağmen hak,hukuk ve özgürlük mücadelesini parmaklıklar ardında da büyük bir cesaret ve özveri ile sürdürmeye çalışmaktadır.

Doç.Dr.İlham Tohti, Pekin’de Merkezi Milletler Üniversitesi İktisat ve Hukuk profesörü olarak çalışırken, diğer yandan . Çin Anayasası ve Sözde “Bölgesel Milli Özerklik Yasası”nın Doğu Türkistan’da uygulanması için tutuklandığı tarihe kadar yaklaşık 20 yıl boyunca amansız bir mücadele vermiştir. Yaptığı çalışmalar ve savunduğu fikir ve görüşler dolayisiyle Uygur Türkleri tarafından “Uygurların Vicdanı” olarak anılmakatadır. Tohti, 5 Ocak 2014 tarihinde Pekin’deki evinde tutuklanmış, 19-23 Eylül 2014 tarihleri arasında Urumçi’deki Çin bölgesel Mahkemesince yargılanmış ve bölücülükle suçlanarak müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır. Şu anda Urumçi cezaevinde tek kişilik hücrede tutulmaktadır.

Mahkeme sırasında ABD Dış İşleri Bakanı Jonn Kerry, ABD Devlet Başkanı Barak Obama, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon başta bir çok devlet ve hükümet adamları, ayrıca Türkiye Dış İşleri Bakanlığı da dahil tüm batılı ülkeler temsilcileri, Prof. Dr. İlham Tohti’nin serbest bırakılması için sürekli çağrılarda bulunmaktadır.

Şira yayınları tarafından basılan bu kitap 304 sayfadan oluşmakta olup,mühteviyatı itibariyle Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri meselesine yeni bir bakış açısı getirmektedir. . Uygur Türklerinin gasbedilen hak hukuk ve evrensel değerlerine 21.yüz yılda yeniden kavuşmaları konusunda izlenecek yeni yollar ve yeni yöntemlerı ortaya koymaktadır.
Çin yönetimi tarafından Uygur Türklerinin temel hak ve hukukunu ve kendi yasalarında verdiklerini iddia ettikleri insani hakalarını talep ettiği için “Devleti Parçalamak ve Bölücülük Yapmak” ile suçlanarak tutuklanan ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Dr. İlham Tohti’nin durumu Türkiye’de yankı bulmuş ve medya’da geniş şekilide olmasa da yer almıştır. Bir çok protesto eylemlerine  neden olan Uygur Türkleri gerçeğini tüm açıklığıyla gözler önüne seren bu kitap konusunda önemli ve hatta tek kaynaktır. Okuduğunuzda sadece Uygur Türkleri ve Çin meselesini değil, bölge’de,Çin’de ve tüm dünyada neler olup bittiği konusunda da yeni bilgiler verilmektedir.

                                    Kitap, aşağıdaki Önsöz ile başlamaktadır ;
Dr.İlham Tohti,Pekin Milletler Üniversitesi öğretim görevlisidir.Uygurların en iyi yetişen aydınların başında gelmektedir. İlham Tohti 1991’den itibaren Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri hakkında yaptığı akademik ve sosyal araştırmalarına ait yazılarını Çin medyasında yayınlamaya başlamıştır .İlham Tohti iktisat ve hukuk profesörü olarak ,Uygurların ekonomik ve hukuki durumu araştırmalarının odak noktasında yer almaktadır. Yazar,Çin’in hızlı kalkınma sürecinde Uygurların sanayi üretimi ve şehirleşme sürecinden uzak tutularak,kırsal kesimde sıkıştırılmasından ortaya çıkan sosyal ve ekonomik sorunları incelerken,Zengin kaynaklara sahip bölgede yoksul bırakılmış, kalkınma içinde marjinalleştirilmiş,dönüşüm isterken kültürü dondurulmuş Uygur toplumunun sosyal yapısını ve gelindiği noktanın nedenleriniin köküne ve kaynağına inmeye çalışmıtır.O,sorunun derinliklerine indikçe,Uygurların siyasi ve ekonomik olarak dışlanmasında Çin anayasası ve Bölgesel Milli Özerklik yasalarının uygulamalarda askıya alınmasından kaynaklanmış olduğunu görür.
D.r. İlham Tohti 1990’den başlayarak, Uygur aydınlar içinde “Uygur Hukuk Hareketi”’nı başlatır. İlk önce Uygurlara Çin anayasası ve Bölgesel Milli özerklik yasasını maddeler halinde anlatır, Sonrasında ise, Çin yönetiminden temel hak ve özgürlükler ile özerklik haklarını vaad eden yasaları raftan indirmeye davet eder ve zorlar. Çin devletinden her hangi bir olumlu yanıt alamayan Tohti,2005. Tarihinde “Uygurbiz = Uygurline ” adında Çince ve Uygurca internet sitesi kurarak bu internet portalı kanalı ile Çin ve Uygur toplumunu aydınlatmak için büyük çabalar harcar .Çin yönetiminden yanıt gelir. Ancak,bu yanıt Çin İstihbarat Örgütü’nün sert uyarı ve çoklu müdahaleleri olmuştur. Çin’in başkenti Pekin’de ikamet etmenin avantajını ve başkentin şartlarını iyi değerlendirip kullanan Dr.Tohtı bu kez Uygur Türklerinin maruz kaldıkları baskı ve zulmü dış basına anlatmaya başlar. Çin yönetimini ise, kendi yaptığı yasaları uygulamamasının anayasal suç olduğunu haykırır.
Dr. İlham Tohti 2008 Pekin Olimpiyatları öncesinde tutuklanır ve hapishaneye konulur. Yönettiği “Uygurbiz” internet portalı da kapatılır. “05 Temmuz 2009 Urumçi” olayından hemen sonra “Uygurbiz”internet portalı SON KEZ kez kapatılır ve bir daha açılmasına izin verilmez. Dr. İlham Tohti Urumçi olaylarından sorumlu tutularak uzun bir süre ev hapsinde tutulur. Dr.İlham Tohti artık Uygur Türkleri tarafından “Uygurların Sesi,Vicdanı ve Özgürlük Lideri” olarak anılmaya başlar.Bu tarihten sonra Dr.İlham Tohti,Çin istihbarat ajanlar ile uluslar arası medya mensupları arasında köşe kapmaca oynamaktan bir türlü kurtulamaz.
Bu arada Doğu Türkistan’ da Çin’in baskı, şiddet ve aşırı güç içeren baskısı dayanılmaz boyutlara ulaşır. Devlet şiddetine karşı, Uygur Türkleri de aynı şekilde karşılık vermeye başlarlar. Şiddet olayları gün geçtikçe alevlenir ve tüm bölgeyi sarar. Çin yönetimi telaşa kapılmıştır. Dr. İlham tohti,Doğu Türkistan’daki şiddet olaylarının yatışıp sona ermesi ve barışın sağlanması için tek bir şartı ileri sürer; “Çin yönetimi, 60 yıl önce Halk Kurultayı’ndan( Parlamento’dan) çıkardığı “Bölgesel Özerklik ve Milli Azınlıklar Yasası”nda belirlenen hakların Uygurlara iade edilmesini talep eder. Dr.Tohti’ye göre Yasa devletin namusudur. Kendi yasasını çiğneyen devlet,kendi evladına tecavüz eden bir Babadan farksızdır.” diye haykırır. Bunun üzerine Çin yönetimi çileden çıkar .
15 Ocak 2014’te Pekin’deki evinde eşi ve küçük çocuklarının gözü önünde kendisine tartaklayarak yere yatırır ve el ve ayaklarına kelepçe takarak göz altına alır. Bir süre sonra eşin’ne kendisini Urumçi’ye götürüldüğünü haberi verilir. 23 Eylül 2014’te başlayan ve 2 gün süren gizli yargılamada “Ülkenin Birliğini Bozmak ve Bölücülük Yapmak” suçlaması ile müebbet hapis cezasına çarptırırır.Onun destekleyen ve yanında bulunan biri Moğul 8’si Uygur Türkü toplam 7 öğrencisini de çeşitli ağır hapis cezalarına çarptırır. Halen bu öğrenciler de ceza evinde tutulmaktadır .
Dr. İlahm Tohti’nin 18-23 Eylül 2014 günlerinde Urumçi’de duruşması devam ederken, ABD. ve AB.Ülkeleri başta 10’dan fazla ülkenin Pekin’deki Büyükelçilik mensupları ile onlarca uluslar arası medya organlarının temsilcileri mahkemeyi izlemek için Urumçiye gelir.Ancak,Çin yönetimi bunların yargılama sürecini izlemelerine izin vermez. Gizli yapılan yargılama sonucunda Dr. Tohti müebbet hapis cezasına çarptırıldığı açıklanır.
23 Eylül 2014’te ABD. dış İşler Bakanı Jhon Kerry bir açıklama yaparak,Çin’in D.r.İlham tohti’yi derhal serbest bırakmasını talep eder. O açıklamasında şöyle dedi; “Ben bir süre önce Çin Liderleri ile görüştüğümde D.r.İlham Tohti meselesini ortaya koydum .Daha önce ABD-Çin stratejik ve ekonomik iş birliği formunda da bunu defalarca tekrarladım. Şu an Urumçide ziyarette bulunan ABD. Büyükelçisi de Dr. İlaham Tohti ve öğrencilerinin serbest bırakılması konusunu tekrar dile getirdi. Biz ABD.yönetimi olarak bir kez daha Çin hükümetine çağrıda bulunuyoruz; Dr. İlham Tohi ve öğrencileri derhal serbest bırakılmalı. Dialog ve barışçıl yolları kullanan insanları cezalandırmak, terörle savaşmak değildir.”
Aynı gün AB.Brüksel’de bir açıklama yaparak Çin yönetiminin Dr.İlham tohi’yi müebbet hapis cezasına çarptırmasını sert bir dille kınadı.
Amerika Devlet Başkanı Barak Obama,Almanya Başbakanı Agela Merkel,Birleşmiş milletler örgütü ve Batı ülkelerinin bir çok parlamentosu İlham Tohtini ateşli bir şekilde savundu.
Türkiye Cumhuriyeti dış İşler Bakanlığı sözcüsü Tanju Bilgiç bir açıklama yaptı ve Dr.Tohtı’nın mahkum edilmesi ile ilgili Türkiye’nin kaygı ve üzüntüsünü ifade ettii.
Dr.İlham Tohti 5 Mayıs 2014’te merkezi New York’ta bulunan PEN Uluslar arası Gazeteciler tarafından 2014 _ Barbara Goldsmith Özgürlük ödülü verilidi.
01 kasım 2014’TE Türkiye’nin Bartın şehrinde toplanan Türkçe konuşan Ülkeler Uluslararası Gazeteciler Derneği tarafından İsmail Gaspıralı Bey Türk Dünyası Gazetecilik ve Özgürlük ödülü ile teltif edildi.
21 şubat 2015’te Merkezi New York’ta bulunan Çin Demokrat Partisi tarafından düzenlenen bir törenele Dr.Tohti’ye “Liu Şaobo Vicdan ve Şiddete Karşı Direnme “ ödülüne layık görüldü.
Elinizdeki bu kitapta Dr. İlham Tohti’nin fikir ve düşüncelerini yansıtan bazı makaleleri ile seçilmiş bir kısım akademik yazıları ve dış basına vermiş olduğu bazı söyleyişleri yer almaktadır. Dr.İlham Tohti, “Benim Gayem ve Hayat Yolum” adlı bu kitabında, patlamaya hazır bir barut fıçısına dönüşmüş olan Doğu Türkistan’daki etnik sorunun ne denli tehlikeli boyutlara ulaştığını bunun nedenleri,sonuçları hakkında görüşlerini gerçek veriler ve kanıtlarla gözler önüne serilmiştir. Çin’in Milli (Azınlıklar) politikası ve Uygur toplumun bugünkü durumunu öğrenmek ve bu konuda akademik araştırmalar yapmak isteyenler için bu kitap ilk el kaynak olmakla beraber,sosyoloji alanında Uygurların toplumsal yapısı konusunda bir Uygur akademisyen tarafından yazılmış olan kapsamlı ve derinliklere sahip araştırmaları içermektedir.

Kitabın Adı  :  Yolum Ve Gayem –  Uygur Türkleri  Ve Çin Meselesi

Sayfa sayısı : 304 sayfa

Yayınlayan  : Şira Yayınları-   İSTANBUL