DOĞU TÜRKİSTAN’DA ŞÜPHELİ YANGIN : 7 ÖLÜ

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

       Doğu Türkistan’ın 1930’lı yıllarda ilk petrol’un bulunduğu petrol şehri olarak bilinen Karamay’da büyük bir yangın felaketi yaşandığı ve çıkan yangın’da toplam 8 kişinin hayatını kaybettiği ve onlarca kişinin ise yaralandığı bildiriliyor.

Çin’in Resmi Yeni Çin Ajansı  yangın olayını sadece bir doğal olay gibi duyurmakla yetinde ve ayrıntılı bilgi vermedi.

     Hür Asya Radyosu ise, olay bölgesine telefonla ulaşarak  yangın ile ilgili  ayrıntılı bilgilere ulaştı. Radyo’nun  yangın’da evi yanan bir  Uygur Türkü ile yaptığı ve radyoda canlı yayınlanan  söyleşi aynen şöyle ; “Olay Şamalbağ’da bulunan bir Uygur Mahallesinde meydana geldi. Bu mahallede yanan ev sayısı 60-70 arasında olup,burada 250-300 civarında Uygur yangından direkt olarak etkilendi. Hükümet bu evleri 01 Nisan tarihine kadar boşaltmamızı ihtar etmişti. Bize  bu evlere karşılık ev veya ev yapabilmemiz için arsa gösterilmemişti. İstimlak bedeli ve ev yapmamız için her hangii bir para  verilmesi de gündeme getirilmedi.Böyle bir durumda iken, bu yangın olayı meydana geldi.” şeklinde konuştu.

         Karamay ve çevre bölgelerden gelen İtfaiye’nin yangına müdahele ettiği ve 5 saat sonra ancak,sabaha doğru yangın’ın kontrol altına alındığı bildirildi. Bin m2.lik alanın tamamen yandığı ve evlerin kullanılamaz hale geldiği belirtildi.Olayın Gece yarısından sonra 01,oo sıralarında meydana gelmiş olması ve evlerin boşltılmasının istenmesi ve Çinli göçmenlerin oturduğu evlerin hiç bir şekilde zarar grmemiş olması şüpheleri ve kundaklama ihtimalını güçlerdirmektedir.

    Olay’da 7 kişilik bir ailenin tamamen yok olduğu bildiriliyor.Anne 5 çocuğu ile yanarak hayatını kaybettiği, Çocukların en büyüğü 6 yaşında ve en küçüğü ise,6 aylık. Babanın vucüdünün % 97’sı yanmış durumda ve kurtulmasının  de bir mucize  olduğu ifade ediliyor. Çevre’de etnik Çinliler  de olmasına rağmen,onların yangından hiç bir şekilde  etkilenmediği bildiriliyor.

            YANGIN YARDIM VE DAYANIŞMAYI ZİRVEYE TAŞIDI.

         Sosyal medya’dan ve çeşitli kaynaklardan  elde edilen bilgilere göre bir süredir toplumsal gerginliklerin yaşandığı Karamay halkında  bu olay dolayisiyle dini ve milli duyguların tavan yaptığı,yardım ve dayanışma duygusunun ise zirveye çıktığı bildirildi.Yangını haber alan Uygur gençlerin   derhal organize oldukları, bir birleri ile iletişime geçerek çok kısa sürede bir  toplandıkları  ve Yangın’a bizzat müdahale ettikleri bildiriliyor.ilkel usuller ve elleri  ile de olsa yangını toprak ve su ile  söndürmeye çalıştıkları açıklandı. Bölge’de yaşayan bütün UYgur aileler tek tek uyandırıldıği  ve yangın haberi verildiği ,yangından sağ kurtulanların güvenli bölgelere yerleştirildiklyeri ve beslenme ihtiyaçlarının derhal karşılandığı gelen haberler arasında.  Çinli işgalcilerin ise,ilgisiz ve lakayıt muamelede bulundukları bildiriliyor.

Karamay bölgesi Çini işgal yönetiminin çok önem verdiği petrol bölgelerinden biri olarak biliyor.Nüfusunun tamamı 1930’lu yıllarda bölge’de petrol bulunmasından sonra Doğu Türkistan’ın çeşitli bölgelerinden gelerek yerleşen Müslüman Uygurlardan oluşuyor.Komünist Çin işgalinden sonra ise tedrici olarak Çinli göçmenlerin bölgeye yerleştirildiği ve demografik assimilasyonun en sert ve şiddetli olarak uygulandığı bölgelerinin başında geliyor.
Karamay’ın petrol bölgesi olması ve nüfusun % 10’nun Uygurlardan oluşmasına rağmen,Uygur gençlerinde işsizlik had safhada.Geçtiğimiz yıllarda Çin’deki Üniversiteleri tamamlayıp Karamay’a dönen Uygur Geneçlerine iş verilmediği için sık sık toplumsal olayların meydana geldiği biliniyor.Ayrıca,geçen yıl işsiz Uygur öğrencilerin Anneleri Urumçi ve Pekin’e kadar giderek evlatalarının Çinli göçmenler gibi kendi Çocuklarını da iş verilmesi talebi ile yetkililere başvurmuş ve bu olay medya’ya yansımıştı.
Bölge sık sık meydana gelen yangın olayları ile tanınıyor.Bunların içinde en büyük ve trajik olanı ise 08 Aralık 1994’de yaşanmıştı.Bir konser salonunda yangın çıkmış ve toplam 324 öğrenci yanarak hayatını kaybetmişti. Yanarak hayatınını kaybeden bu öğrencilerin Okul idareleri tarafından konser izlemeleri için getirilen ve konser izlemekte olan öğrencilerden oluşuyordu.

Çin işgal yönetimi toplumsal olaylar ile yangın,trafik kazası vebenzeri doğal olaylar hakkında de tatmin edici, ayrıntılı ve net bilgi vermiyor.Bu olay hakkında da şimdiye kadar ayrıntılı ve tamin edici bir açıklama yapılmış değil.
Gözlemciler.diğerleri gibi bu yangının de şüpheli olduğunu belirtiyorlar.