UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan bir Uygur Türkü Anne Çin Nazi Kampında tutuklu oğlu ile görüntülü görüşme esnasında öğlu’nun kendisine nezaret eden Çin işgal Polisine korkudan yerlere kadar eğilerek saygı göstermesini “Oğlumun Çinli polisin önünde korkudan secde eder gibi başı nerede ise yere değercesine eğilmesi kalbimi derinden acıtmıştır.” açıklamasında bulundu.
Özgür Asya(rfa.org/Uyghur) Radyosu, Urumçi 3 Nolu Hapishanede tutuklu bulunan oğlu ile görüntülü olarak konuşan bir Uygur annenin görüşme ile ilgili tanık olduklarını yurt dışına yaşayan bir yakınına sesli olarak şöyle anlattı ;
” Urumçi 3 No.lu Hapishanede tutuklu Oğlumla aylar sonra görüntülü olarak görüşebildim. Oğlumun telefonda konuşurken, kendisine nezaret eden polisin önünde korkudan başının nerede ise yere değercesine secde eder gibi eğilmesine şahit oldum. Bu olay bir Anne olarak beni derinden yaraladı ve kalbimi tarifsiz derecede acıttı. Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da Hapishane ve Çin tipi Toplama kamaplarındaki hükümlü ve tutukluların kendisine nezaret eden Çinli Polislere eğilerek secde eder gibi saygı göstermesi ve kendi ana dili yerine konuşmalarını Çince yapması olağan bir uygulama olduğunu öğrendim.” şeklinde konuştuğunu bildirdi.
Mahkumların Eğilerek Saygı Ve Çince Konuşması Toplama Kampı ve Hapishane Kuralı
Radyo, daha önce kendilerine ulaşan benzer haberleri kaynak göstererek yayınladığı yorumunda şunları ifade ediyor : ” Radyomuza daha önce gelen buna benzer haberlerde , tutuklu ve mahkumların aile ve yakınları ile yaptıkları görüntülü görüşmelerinin hem cezaevi içinde hem de cezaevi dışında polis gözetiminde yürütülüyor. Her ayın belirli gün ve saatlerinde mahkûmların aileleri en yakın Polis Merkezi veya Halk Komitelerinde (Muhtarlık benzeri bir idari birim) tutuklu veya mahkum yakınları ile görüntülü veya sesli olarak polis nezaretinde görüştürülüyor. Bu tür görüşmelerin süresi ile ile ilgili olarak ulaştığımız Kaşgar’daki bir İşgalci Polis ” görüşme süresi 2-3 dakika ile sınırlı tutuluuyor.Bu nedenle sırada bekleyenleri nezaret için saatlerce nezaretçi olarak çalışıyoruz.Şeklinde konuştu.
Kaşgar’daki Çinli Polis telefon görüşmelerinde tutuklu ve hükümlünün sadece kendi sağlığından bilgi vermesine izin veriliyor ve başka konular hakkında konuşmaları yasaktır. Ayrıca konuşmalarda ÇKP’ye ve işgal yönetimine teşekkür edilmesi de bir zorunluluktur.
Söz konusu Polis ayrıca telefon görüşmelerine nezaret ederken tutuklu Uygur’un Annesinin söylediği gibi secde eder gibi yerlere kadar eğilmeye rastlamadığını öne sürdü, ancak bu durumun bir zorunluluk olmadığı yolundaki soruyu cevaplamaktan kaçındı. Polis ayrıca konuşmaların Çince yapıldığını de bildirdi.
Dr. İlşat Hasan : İnsan En Zor zamanlarında sorununu elbette kendi Ana Dili Anlatır
ABD’de yaşayan Uygur siyasi analizci ve siyaset uzmanı Dr.İlşat Hasan bu durumu şöyle değerlendirdi : ” Çin işgalindeki Doğu Türkistan’da İşgalciler cezaevleri ve toplama kamplarındaki tutuklu ve hükümlülere aileleri ile yaptığı telefon görüşmelerinde zorunlu olarak Çince konuşturma ve kendisine nezaret eden Çin polisine boyun eğdirme sistemi yaygın olarak uygulanmaktadır. Zordaki bir inisanın sıkıntılı anlarında derdini ve sorununu ana dilinde ifade etmesi en doğal bir ihtiyaçtır. Tutuklu ve hükümlülere zorla Çince konuşma mecburiyeti uygulanması tutuklu ve hükümlülere bir çeşit psikoloji bir işkencedir ve işgalci Çin’in Uygurlara yönelik etnik soykırım uygulamalarını dramatik bir yöntemidir.” şeklinde değerlendirdi.