Son Dakika
Çekya’nin başkenti Prag merkezli Özgür/Azatlık radyosu (RFE/RL)12 Eylül’de çevrimdışı olarak ” Türkistan Cumhuriyetlerindeki Uygurların Durumu” başlıklı bir toplantı düzenledi. Toplantıya katılanların ortak görüşü ” Çin’in Türkistan devletlerinde yaşayan ve bu ülke vatandaşları olan Uygurlar üzerindeki baskısının günden güne arttığı ve bu durumun Çin’in Türkistan Cumhuriyetlerinin ile ilişkilerindeki çok önemli rol oynadığı “görüşü ağırlıklı olarak öne çıktı.
UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM
Çekya merkezli Azatlık(Özgür Avrupa) Radyosunca düzenlenen ” Türkistan Cumhuriyetlerinde Yaşayan Uygurların Günümüzdeki Durumu” başlıklı toplantı başkent Prag’da çevrimdışı olarak gerçekleştirildi. Toplantıya ya, ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Komitesi Başkan yardımcısı Dr. Nuri Türkel, George Washington Üniversitesi öğretim üyesi ve Uygur Türkleri/Doğu Türkistan uzmanı Prof.Dr. Sean Roberts ve İtalya merkezli Bitter Winter(Acı Kış) internet Portalı’nın yazarı Bruce Panner katılarak birer konuşma yaptılar.
Toplantıya 4 Eylül’de Kazak hükümeti tarafından sınır dışı edilen ve 5 yıl giriş yasağı konulan ABD’li İnsan Hakları aktivisti ve Araştırmacı Jen Bunin’in sınır dışı edilmesi ve 5 yıl süre ile kendisine giriş yasağı konması olayı damgasını vurdu. Konuşmacıların özellikle yıllardan beri Çin’in toplama kampların kurtularak Kazakistan’a gelmeyi başaran Uygur ve Kazak Kamp mağdurları ve tanıkları ile ilgili çalışmaları ile tanınan Jen Bunin üzerinde odaklandığı görüldü.Ayrıca, bağımsız Türkistan Cumhuriyetleri yönetimlerinin vatandaşları olarak bu ülkelerde yaşayan Uygurlar üzerindeki baskılar ve Uygurlar meselesinde Çin ile işbirliği yapmasının nedenlerini analiz ettiler.
ABD.Dini Özgürlükler Komitesi Başkan Yrd.cısı ve Uygur aktivist Nuri Türkel, ABD’nin Jen Bunin meselesini ciddiye alması gerektiğini ve Kazak makamlarını bu tür insan hakları ve bu hakların çiğnenmesi üzerinde çalışma yapan Araştırmacıları engellememesi ve araştırmalara müdahale etmemeleri konusunda uyarması gerektiğini söyledi. Ayrıca Çin’in geçmişte benzer engel ve yasaklamaları ABD’li araştırmacılara uyguladığını belirterek : ” ABD yönetimi Çin’in bu haksız ve hukuksuz tutumu konusunda Çin’i yeterince uyarmadığı için bu kez bu engel ve yasaklamaları Kazakistan’a yaydığını ” de ifade etti.
ABD’li Akademisyen ve Uzman Prof.Dr.Sean Roberts, Kazakistan’ın Uygurları Çin’e iade etmesinin şaşırtıcı olmadığını, ancak Çin’den gelen etnik Kazakların faaliyetlerinin diğer Türk meselelerinde Çin ile işbirliği yapmasına izin vermesinin şaşırtıcı olduğunu söyledi. Kazakistan meseleden uzaklaşmaya çalışırken, bunun Kazakistan’ın geleceği için çok önemli olduğunu söyledi.